پژوهشکده مردم شناسی  پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری قدیمی ترین مرکز مطالعات علوم اجتماعی ایران و یکی از نخستین مراکز پژوهشی در زمینه مردم شناسی در خاورمیانه است. این  پژوهشکده از گذشته تاکنون مطالعات مردم شناسی در  حوزه علوم انسانی مرتبط با میراث فرهنگی  ایران را نمایندگی می کند. این پژوهشکده دارای سه گروه مطالعاتی است.

معرفی گروه مردم‌شناسی زیست محیطی
گروه مردم‌شناسی زیست محیطی به پژوهش در زمینه روابط انسان با محیط زیست می‌پردازد و به مباحثی چون فنون و روش‌های بهره‌برداری انسان از محیط زیست طبیعی و فرهنگی، دانش بومی، فن آوری‌های سنتی و بومی ایران، قوم جانور شناسی و قوم باستان‌شناسی، و مواردی چون رابطه انسان و آب، قنات‌ها، جنگل‌ها، نظام‌های خوراک در نواحی مختلف ایران، قوم گیاه‌شناسی و... توجه دارد. این گروه  می‌کوشد تا به تحقیقاتی بپردازد که راه‌‌های دستیابی به توسعه پایدار را در درک رابطه میان انسان و محیط زیست و میراث طبیعی آشکار ساخته و چگونگی کاربرد دانش بومی  و فرهنگی را در تنظیم رابطه انسان و محیط در نقاط گوناگون کشور نشان دهد. بر اساس اهداف کلان پژوهشگاه، پژوهش‌های راهبردی چون تهیه بخش زیست محیطی اطلس مردم‌نگاری ایران و کمک به انجام و تهیه پیوست‌های فرهنگی چون بررسی پیاهدهای فرهنگی و اجتماعی ایجاد سدها و فعالیت‌های صنعتی از سوی این گروه به انجام می‌رسد. با توجه به نیازهای کاربردی کشور و برنامه‌های راهبردی مربوط به توسعه پایدار، پژوهشکده مردم‌شناسی پیشنهاد تغییر نام گروه یاد شده را به گروه مردم‌شناسی زیست محیطی و مطالعات زیست بوم در سال 1394 ارائه داده است. این گروه دارای یک عضو هیئت علمی  و پنج کارشناس به شرح زیر است:

مدیر گروه: محمد مکاری

اعضای هیئت علمی: شاهپور قجقی نژاد

اعضای کارشناس: هما حاجی علی محمدی، خدیجه امامی، اعظم موسوی،بهمن رحیمی.